Auteur: Bruno Bamberger, strateeg AXA IM Core Solutions
Wat je kan meten, kan je beheren. Bij verantwoord beleggen is dat geleidelijk aan een praktische realiteit geworden, maar er is nog altijd een doordacht en analytisch beheer nodig om zin te geven aan de soms zeer uiteenlopende input en de complexe vergelijkingen.
Sommige zaken kunnen eenvoudig gemeten worden. Zo kunnen we bijvoorbeeld de genderdiversiteit in een raad van bestuur rechtstreeks vergelijken. We kunnen bedrijven met zeer controversiële scores vermijden dankzij betrouwbare gegevens van derden. Maar om echt verantwoord te beleggen, moet je meerdere bronnen benutten, de geloofwaardigheid van externe leveranciers controleren en beoordelen en zelf een eigen, krachtig beoordelingsproces ontwikkelen.
Waar er vroeger een gebrek was aan bruikbare gegevens over milieu, maatschappij en deugdelijk bestuur (ESG), is er nu een veelheid aan informatie die aandacht verdient. Helaas zijn er nog altijd geen duidelijke regels over welke gegevens moeten worden gerapporteerd. Bedrijven moeten deze gegevens vaak aan aandeelhouders, adviseurs of ESG-ratingbureaus vragen. Er is ook duidelijk een risico dat cruciale gegevens worden weggelaten wanneer er geen vast sjabloon is voor welke gegevens moeten worden gerapporteerd – wat mogelijk kan resulteren in een slechte ESG-score.
Er is ook een probleem wat de schaal betreft. Grote oliemaatschappijen kunnen bijvoorbeeld jaarlijks een duurzaamheidsverslag publiceren van meer dan 100 bladzijden. Daar worden enorme hoeveelheden gegevens en veel arbeidsuren in gestoken. Relatief gezien kan dit nadelig zijn voor kleinere, minder kapitaalkrachtige bedrijven die niet over de financiële middelen beschikken om een leger van ESG-specialisten in te zetten die hun duurzaamheidsgegevens verzamelen, ordenen en bekendmaken. Het onopzettelijk gevolg kan zijn dat duurzame beleggingen worden geconcentreerd in bedrijven met meer financiële armslag.
Scores en meer
Het is daarom belangrijk dat beleggers zich niet te snel laten verleiden tot een aanpak die op het eerste gezicht eenvoudig lijkt. Met andere woorden, de weg naar echt verantwoord beleggen is allesbehalve gemakkelijk. Een aanpak die onze voorkeur geniet, is de integratie van duurzaamheidsanalyses in het portefeuillesamenstellingsproces, zodat ESG van meet af aan centraal staat.
Wat volgens ons het beste werkt, is ESG-analyse in te bedden in alle beleggingsteams, in plaats van dit aan een specifieke afdeling over te laten. Dankzij deze aanpak – in ons geval gaat het om meer dan 40 bedrijfsanalisten – voldoet zo’n 90% van onze daarvoor in aanmerking komende aandelen-, obligatie- en multi-assetfondsen aan de strengste eisen van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR)[1] van de Europese Unie.
Dankzij de algemene invoering van ESG-scores beschikken beleggers over een nuttig instrument om beleggingsbeslissingen te ondersteunen dat hen in staat stelt de beste leerlingen van de klas te selecteren. Bij AXA IM gebruiken we bij voorkeur de MSCI-scores als vertrekpunt, maar we verbeteren die output met een extra stap: we voegen ons eigen onderzoek toe aan dat scoresysteem. Zo wordt niet alleen het beleggingsuniversum vergroot maar worden er ook enkele inconsistenties aangepakt. Naar onze mening is kwalitatief en kwantitatief onderzoek combineren de enige betrouwbare manier om de ESG-kwaliteiten van een emittent op authentieke wijze te beoordelen.
In ons geval kan een portefeuillebeheerder, als hij redenen ziet om een ESG-score te betwijfelen, één van onze ESG-analisten de opdracht geven een diepgaande analyse uit te voeren. Het resultaat daarvan wordt vervolgens voorgelegd aan een comité dat wordt geleid door de researchverantwoordelijken van verschillende teams binnen ons bedrijf. Zij kunnen dan beslissen of een opwaartse of neerwaartse aanpassing gerechtvaardigd is. Een dergelijke omgeving – waar uitdaging en controle hand in hand gaan – weerspiegelt hoe beleggers volgens ons zouden moeten omgaan met ESG-gegevens.
Emissies opvolgen
Laten we eens specifiek naar het klimaat kijken – een gevoelig onderwerp. Pensioenfondsen evolueren naar een decarbonisering van hun portefeuilles, daartoe aangezet door veranderingen in de regelgeving, door de wensen van hun aangeslotenen of door de marktdynamiek rond dit onderwerp. De vraag is nu hoe dat proces te beheren en te meten is.
De absolute emissies zijn een goed uitgangspunt en zullen de uiteindelijke maatstaf zijn voor de afstemming van een portefeuille op de 'netto-nul'-doelstelling. Daarnaast kan aan de hand van de gewogen gemiddelde koolstofintensiteit (gekend als ‘WACI’, Weighted Average Carbon Intensity) de analyse toegespitst worden op hoe de emissies zich verhouden tot een courante factor, bijvoorbeeld de bedrijfsomzet. Tot slot is er de koolstofvoetafdruk, een begrip dat de meeste mensen kennen. Aan de hand hiervan kunnen pensioenfondsen de totale uitstoot per geïnvesteerd miljoen meten. Helaas zijn absolute emissies, WACI en koolstofvoetafdruk een momentopname. Wij vinden het evenwel belangrijk om even afstand te nemen om te kijken naar het koolstoftraject van elke onderneming zonder daarbij het portefeuilleoverzicht te verliezen.
Om dat te doen, kunnen de beleggers de gegevens raadplegen van het Transition Pathway Initiative (TPI) - een wereldwijd, door vermogensbeheerders opgezet initiatief - dat een score geeft voor de mate waarin bedrijven zijn voorbereid op de koolstofarme economie. De gegevens zijn toekomstgericht, sectorspecifiek en vrij beschikbaar – het enige echte nadeel is dat het initiatief alleen kijkt naar sectoren met de grootste uitstoot. Financiële instellingen, die mogelijk bedrijven met een hoge uitstoot financieren, vallen er dus bijvoorbeeld niet onder.
Als we dit soort gegevens echter combineren met het werk van het Science-Based Targets initiative (SBTi), kunnen we ons goed inbeelden hoe een bedrijf zich zou kunnen ontwikkelen op weg naar de 'netto-nul'-doelstelling (het SBTi toetst bedrijfsdoelstellingen aan de klimaatdoelstellingen van het Akkoord van Parijs en bestrijkt meer sectoren dan het TPI).
Engagement
Het afstemmen op die doelstellingen is echter maar één facet. Het is van cruciaal belang dat vermogensbeheerders gefocust blijven op de financiële doelstellingen van de portefeuilles van hun klanten. Climate Value at Risk (CVaR) is in dit opzicht een nuttig hulpmiddel (hoewel de naam enigszins misleidend is). Het gaat inderdaad om een tool die voor scenario-analyse wordt gebruikt, waarmee gemeten kan worden in hoeverre een portefeuille in waarde zou dalen als de klimaatrisico’s vandaag al volledig zouden worden ingeprijsd. Beleggers kunnen met behulp van CVaR de belangrijkste risicobepalende factoren identificeren en meer inzicht krijgen in de potentiële financiële gevolgen. Een verhoging van de CO2-prijs zou bijvoorbeeld de bedrijfsmodellen van bedrijven met een hoge uitstoot snel kunnen verstoren.
Deze globale aanpak weerspiegelt de noodzaak om het kwalitatieve met het kwantitatieve te combineren, en het is duidelijk dat elke beoordeling van de haalbaarheid van emissieverlagende plannen deels moet berusten op een beoordeling van de kwaliteit van het bedrijfsmanagement, op hun vermogen om resultaten te boeken.
Een dergelijke aanpak biedt beleggers die vastberaden zijn om zich doelgericht te engageren een onmiskenbaar voordeel. Dit aspect van actief beheer kan met een passieve aanpak simpelweg worden gerepliceerd. In een wereld waarin ESG-doelstellingen in het algemeen, en klimaatdoelstellingen in het bijzonder, snel kunnen veranderen en moeilijk te definiëren zijn, hebben beleggers behoefte aan een duidelijke beoordeling van de kwaliteit van het management, naast een grondige kennis van de onderliggende gegevens die bepalend zijn voor de ESG-performance.
De gegevens die als leidraad dienen voor verantwoord beleggen zijn weliswaar snel verbeterd, maar niet perfect. Er zijn nog altijd relatief weinig vergelijkingspunten op het gebied van milieu, maatschappij en deugdelijk bestuur die kunnen wedijveren met de eenvoud van zuiver financiële maatstaven. Maar er is nu zeker voldoende materiaal waaruit een actieve en geëngageerde vermogensbeheerder kan putten, en genoeg materiaal om portefeuilles samen te stellen die bescherming tegen ESG-risico’s bieden, om potentiële opportuniteiten te identificeren en afstemming op de doelstellingen van het Akkoord van Parijs mogelijk te maken.
[1] https://www.axa-im.com/axa-im-announces-90-aum-classified-articles-8-9-…
Waarschuwing
Dit document is louter informatief. Het vormt geen onderzoek of financiële analyse op beleggingsgebied met betrekking tot verrichtingen in financiële instrumenten in de zin van de MiFID-richtlijn (2014/65/EU), noch vormt het een aanbod van AXA Investment Managers of van aan AXA IM gelieerde ondernemingen om beleggingen, producten of diensten te kopen of te verkopen. Het mag niet worden beschouwd als een uitnodiging of advies tot beleggen, als juridisch of fiscaal advies, als een aanbeveling voor een beleggingsstrategie of als een gepersonaliseerde aanbeveling voor het kopen of verkopen van effecten.
De informatie in dit document werd vereenvoudigd en is bijgevolg onvolledig. De hierin vervatte meningen, ramingen en voorspellingen zijn subjectief en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Er is geen garantie dat de gemaakte prognoses werkelijkheid zullen worden.
Gegevens, cijfers, verklaringen, analyses, voorspellingen en andere informatie in dit document worden verstrekt op basis van onze kennis op het tijdstip waarop dit document werd opgesteld.
Ondanks de genomen voorzorgsmaatregelen kan geen enkele garantie (met inbegrip van aansprakelijkheid jegens derden), expliciet of impliciet, worden gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid, betrouwbaarheid of volledigheid van de informatie in dit document. In geen geval mag de potentiële belegger zijn beleggingsbeslissing op dit document baseren, aangezien het onvolledig is en onvoldoende informatie bevat om een passende beslissing te nemen.
MSCI of enige andere partij die betrokken is bij de compilatie, berekening of creatie van MSCI-gegevens of verband houdt met de compilatie, berekening of creatie van dergelijke gegevens geeft geen expliciete of impliciete garanties of verklaringen met betrekking tot dergelijke gegevens (of de resultaten verkregen door hun gebruik). Al deze partijen wijzen uitdrukkelijk elke garantie van originaliteit, nauwkeurigheid, volledigheid, verhandelbaarheid of geschiktheid voor een bepaald doel met betrekking tot dergelijke gegevens van de hand. Zonder de reikwijdte van het voorgaande te beperken, kunnen MSCI, haar gelieerde ondernemingen of derden die betrokken zijn bij het verzamelen, berekenen of creëren van de gegevens in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor directe, indirecte, speciale, gevolg- of andere schade (met inbegrip van gederfde winst), zelfs indien zij op de hoogte worden gebracht van de mogelijkheid van dergelijke schade. Geen enkele andere distributie of verspreiding van MSCI-gegevens is toegestaan zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van MSCI.
De ESG-gegevens die in het beleggingsproces worden gebruikt, zijn gebaseerd op ESG-methodologieën die deels steunen op gegevens van derden, en in sommige gevallen intern zijn ontwikkeld. Ze zijn subjectief en kunnen in de loop van de tijd veranderen. Ondanks verschillende initiatieven kan het gebrek aan geharmoniseerde definities ertoe leiden dat de ESG-criteria heterogeen zijn. Daardoor zijn de verschillende beleggingsstrategieën die gebruik maken van ESG-criteria en ESG-rapportage moeilijk met elkaar te vergelijken. Strategieën die ESG-criteria hanteren en strategieën die criteria voor duurzame ontwikkeling hanteren, kunnen ESG-gegevens gebruiken die vergelijkbaar lijken, maar die van elkaar moeten worden onderscheiden omdat hun berekeningsmethode verschillend kan zijn.
De productindeling wordt verstrekt op basis van de Europese Verordening (EU) 2019/2088 betreffende informatieverschaffing over duurzaamheid in de financiëledienstensector (ook 'Disclosureverordening' of 'SFDR' genoemd) en de stand van kennis op het moment dat het onderhavige document werd opgesteld. Momenteel zijn de technische reguleringsnormen van de SFDR nog niet gefinaliseerd en moeten ze nog formeel gevalideerd worden door de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad. Daarnaast kunnen er nadere richtsnoeren komen voor de interpretatie van de SFDR-verordening. We houden de ontwikkelingen op het gebied van regelgeving nauwlettend in de gaten. De productindeling zal opnieuw beoordeeld worden zodra de technische reguleringsnormen gepubliceerd worden en kunnen worden gewijzigd.
Elke reproductie, geheel of gedeeltelijk, van deze communicatie is verboden, tenzij met voorafgaandelijke formele goedkeuring van AXA IM. AXA Investment Managers Paris kan niet aansprakelijk worden gesteld voor enige beslissing die op basis van deze informatie wordt genomen.
Verspreid in België en Luxemburg, door AXA IM Benelux, vennootschap naar Belgisch recht, gevestigd te Troonplein, 1, B-1000 Brussel, ingeschreven in het handelsregister van Brussel onder het nummer 604.173.
© AXA Investment Managers 2022. Alle rechten voorbehouden.
