Hans Stoter, wereldwijd hoofd AXA IM Core, AXA Investment Managers
Het recente en monumentale rapport van het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering (IPCC) had een harde waarschuwing voor de mensheid en de gevolgen van ons handelen voor het milieu. Deze grote wetenschappelijke studie over het klimaat, de eerste sinds 2013, schetst een somber beeld en benadrukt de urgentie waarmee wij de opwarming van de aarde moeten tegengaan.
Als wij de wedloop tegen de klimaatverandering willen winnen, is de boodschap niet mis te verstaan: de wereld moet veranderen, en snel. Willen wij nog een kans hebben om de opwarming van de aarde te beperken tot ten hoogste 1,5°C, dan moeten wij onze uitstoot drastisch verlagen en moet de wereldwijde energiesector zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen inruilen voor groenere, hernieuwbare alternatieven.
Beleidsmakers, ondernemingen en vermogensbeheerders zoals wij treffen al maatregelen om de dreiging van klimaatverandering een halt toe te roepen. Overheden wereldwijd hebben streefdatums voor netto nul uitstoot aangekondigd, inclusief nieuw beleid om die doelen te halen. Landen met die streefdoelen zijn thans goed voor 61% van de wereldwijde uitstoot, 68% van het mondiale bbp en 52% van de wereldbevolking.[i]
Per maart 2021 had meer dan een vijfde van de 2.000 grootste beursgenoteerde ondernemingen, met een gezamenlijke jaaromzet van bijna $14bln, zich vastgelegd op netto nul uitstoot.[ii] Deze cijfers zijn bemoedigend, maar laten ook zien dat we er nog niet zijn.
Simpel gesteld, de schade aan de wereldeconomie zal aanzienlijk zijn als we niet overgaan tot decarbonisering. Anderzijds is het zo dat de transitie naar een koolstofarme wereld zich zal vertalen in aanzienlijke extra economische groei (in absolute termen), nieuwe technologieën, sectoren en jobs, en een veelheid aan beleggingsopportuniteiten.
Nieuwe sectoren, variërend van waterstof, koolstofopvang en -opslag tot duurzame landbouw en voedselproductie, zullen stuk voor stuk groei genereren in de toekomst. De energietransitie kan net zo’n transformerende impact hebben als de digitale revolutie in de afgelopen dertig jaar.
De innovatie-uitdaging
Het succes van wind- en zonne-energie is goed gedocumenteerd, zo ook de uitdagingen die samenhangen met de opslag van deze energie. Fossiele brandstoffen zijn enorm efficiënt wanneer het aankomt op opslag van deze energie en het vrijgeven daarvan wanneer dat nodig is. De opslag van hernieuwbare energie moet net zo gemakkelijk gaan. Waterstof is een potentiële brandstofbron voor grootschalig gebruik en op dit terrein vinden indrukwekkende ontwikkelingen plaats, maar er staan nog problemen open die opgelost dienen te worden voordat waterstof kan worden uitgerold naar woningen en ondernemingen. Kunt u zich een wereld voorstellen waarin geïntegreerde oliemaatschappijen hun enorme netwerk van tankstations inzetten voor de distributie van waterstof? Kunnen zij die omschakeling teweegbrengen, dan wacht ons een veelbelovende toekomst.
Bij de overgang naar een koolstofarme wereld zullen sommige sectoren natuurlijk gedijen en andere achterblijven. Tot de achterblijvers behoren tot dusver de geïntegreerde oliemaatschappijen, die weliswaar de juiste verklaringen afleggen, maar in veel gevallen nog altijd een minimaal percentage van hun inkomsten in schone energie steken. Maar het is allesbehalve eenvoudig voor een oliemaatschappij om zich te ontwikkelen tot een schone-energiebedrijf, en er zijn ook enorme obstakels en complicaties waarmee andere sectoren worden geconfronteerd – voor luchtvervoer en de langeafstandsvaart bijvoorbeeld is die overstap niet eenvoudig; betere technologie is van cruciaal belang.
We zien echter dat er grote vooruitgang wordt geboekt in sectoren als elektrische voertuigen, schone energie, afvalverwerking, gezondheidszorg en duurzame voedselproductie. Maar nogmaals, snelheid is van essentieel belang in de race naar nul uitstoot en het volstaat niet dat slechts enkele ondernemingen de motor van die overgang zijn. We moeten onze stem als beleggers gebruiken om er bij bedrijven die nog niet zo ver gevorderd zijn, op aan te dringen hun strategieën en toekomstplannen onder de loep te nemen en ervoor te zorgen dat ze een bijdrage leveren.
Nú is het momentum
Beleggers zijn eveneens doordrongen van de urgentie en beseffen ongetwijfeld ook de daarmee samenhangende overvloed aan potentiële beleggingsopportuniteiten. Zij zijn voortdurend op zoek naar meer mogelijkheden om verantwoord te beleggen, en de wereldwijde pandemie heeft deze trend alleen maar versneld. Afgelopen jaar wisten op duurzaamheid gerichte portefeuilles in de VS een recordbedrag aan nieuw kapitaal aan te trekken, terwijl Europese beleggers bijna twee keer zoveel inlegden als in het voorgaande jaar.[iii] Dit is geen rage, veeleer een duidelijke omslag: beleggers beleggen liever in strategieën die een positieve impact hebben op de maatschappij of het milieu. Zij zijn niet langer uitsluitend gefocust op beleggingsrendement op korte termijn. Deze structurele langetermijntrend zal bedrijven uiteindelijk aanmoedigen en helpen om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, want als er vraag is naar producten van hoge ESG-kwaliteit, dan zullen ondernemingen met hoge ESG-scores de koers van hun aandeel zien stijgen.
Het is van cruciaal belang dat wij allen op lange termijn gaan denken. Kapitalisme is te zeer gericht op snel winstbejag, terwijl de focus moet liggen op duurzame winstgevendheid op langere termijn en een financiële gemeenschap die in plaats van kortetermijnwinst goed gedrag beloont. Waar het uiteindelijk op neerkomt, is dat niemand succesvol kan zijn in een wereld die faalt. Beleidsmakers, ondernemingen en burgers wereldwijd moeten zich vol inzetten voor verwezenlijking van de energietransitie. Wij moeten ervoor zorgen dat de wereld een lange toekomst heeft en dat de economische omgeving die toekomst snel dichterbij brengt. In reactie op het rapport van het IPCC maakte secretaris-generaal van de VN, António Guterres, duidelijk dat er geen ruimte is voor uitstel en geen excuus voor excuses.
[i] Energy & Climate Intelligence Unit | ECIU / Fifth of world’s largest companies now have net zero target, new report finds | Blavatnik School of Government (ox.ac.uk)
[ii] https://sustainability.fb.com / Energy & Climate Intelligence Unit | ECIU
[iii] Sustainable_Funds_Landscape_2021.pdf (morningstar.com) / Sustainable Funds' Record-Breaking Year | Morningstar